İran’ın ABD’ye Olası Saldırısı Borsayı Nasıl Sarsar? Derinlemesine Analiz

İlk Tepki: Küresel Piyasalar Kırmızı Kıpkırmızı
Ortadoğu’da gerilimin tırmanması ve İran’ın ABD’ye yönelik bir saldırı girişiminde bulunması, küresel finans piyasalarında anında paniğe yol açtı. Haber ajanslarının duyurusu sonrası ABD vadelileri sert bir gerileme yaşarken, Asya seansında Tokyo ve Şanghay borsaları düşüşle açıldı. Avrupa endeksleri ise öğle saatlerine doğru %2’ye varan kayıplar kaydederek jeopolitik risk priminin yükseldiğini gözler önüne serdi.

1. Tarihsel Kıyaslama: 1973 Petrol Krizi ve Körfez Savaşları

Finansal krizleri tetikleyen en ciddi jeopolitik olaylardan biri 1973 Petrol Krizi’ydi. Arap OPEC ülkelerinin ABD’ye ambargo uygulaması, Batı’daki hisse senedi endekslerini tek günde ortalama %7’lik kayıplara sürüklemişti. Körfez Savaşı (1990–1991) döneminde ise S&P 500, 1990 Ağustos’unda Irak’ın Kuveyt’i işgaliyle birlikte %4’e yakın geri çekilmişti. Tarihten alınan bu ders, İran–ABD geriliminde de benzer bir şok etki yaratabileceğini gösteriyor.

2. Likidite Çıkışı: Güvenli Varlıklara Yönelim

Piyasa yatırımcıları, en riskli varlıklardan hızla çıkıp “güvenli liman” olarak kabul edilen altın ve ABD Hazine tahvillerine yöneldi. Altın ons fiyatı %3 yükselerek 2.050 dolar bandını test etti; 10 yıllık ABD tahvil faizi ise güvenli alımla %0,10 puan gerileyerek %3,45 düzeyine düştü. Gelişmekte olan ülke para birimleri, özellikle Türk Lirası ve Brezilya Reali, dolara karşı son 24 saatte yüzde 1,5’in üzerinde değer kaybı yaşadı.

3. ABD Borsaları: Kayıplar Derinleşiyor

New York borsasında açılışla birlikte Dow Jones Endeksi %2,8, S&P 500 %3,1 ve Nasdaq %3,5 oranında sert düşüş kaydetti. Özellikle enerji şirketlerinin hisseleri yükselen petrol fiyatlarıyla birlikte kazançlı görünürken, finans ve teknoloji sektörleri “riskten kaçış” dalgasına direnemedi. Goldman Sachs ve JPMorgan gibi büyük bankaların hisseleri açılışta %4’ün üzerinde geriledi.

4. Avrupa ve Asya Piyasaları: Gerilim Bulaşıcı Etki Yaratıyor

Avrupa’da STOXX 600 Endeksi %2,4, Almanya DAX Endeksi %2,6, İngiltere FTSE 100 Endeksi %2,1 düşüş yaşadı. Asya’da ise Tokyo Nikkei 225 %2,2, Şanghay Bileşik Endeksi %1,8 oranında geriledi. Gelişmiş piyasalarda yaşanan bu düşüşün arkasında hem jeopolitik endişe hem de küresel tedarik zincirine dair belirsizlikler bulunuyor. Avrupa’daki enerji şirketleri, olası petrol arzı sıkıntısı nedeniyle prim yaptı; buna karşın otomotiv ve havacılık hisseleri en çok kaybettiren sektörler arasında yer aldı.

5. Türkiye Piyasası: BIST 100 ve TL Üzerindeki Baskı

Borsa İstanbul’da BIST 100 Endeksi, haberin yayılmasından itibaren %3,5’e yakın değer kaybı gördü. Dolar/TL kuru 27,10 seviyesinden 28,00’e sıçrayarak Türk Lirası üzerinde baskı oluşturdu. Bankacılık sektörü hisseleri yüzde 5’e varan düşüş kaydederken, savunma sanayii şirketleri ise küresel risklerin kar artışı fırsatına dönüşmesiyle ortalamada %2,5 değer kazandı. Yurtiçinde yatırım fonlarından yabancı çıkışı hızlanırken, TCMB’nin döviz müdahalesi spekülasyonları piyasada daha da ajite etti.

6. Sektör Analizi: Kazananlar ve Kaybedenler

• Savunma Sanayii: Jeopolitik gerilim arttıkça savunma harcamalarının artacağı beklentisiyle ASELS ve ROKETSAN gibi şirketler %3–%4 bandında prim yaptı.
• Enerji ve Ham Madde: Petrol ve doğal gaz fiyatlarındaki yükseliş enerji şirketlerine yüzde 2–3 arası ek kazanç sağladı.
• Turizm & Havacılık: Seyahat güvenliğine dair endişeler, THY, Pegasus ve TAV hisselerinde yüzde 5–6’ya varan kayıplara neden oldu.
• Bankacılık: Likidite sıkışması ve kur oynaklığı, özel ve kamu bankaları hisselerini ortalama %4 dalgalandırdı.

7. Uzman Görüşleri: Ne Zaman Dip Yenir?

• Prof. Dr. Ayşe Yılmaz (Ekonomi Profesörü): “Böylesi şok gelişmelerde ilk dalga satış baskısı mutlaka yaşanır. İkinci dalga ise merkez bankalarının ve hükümetlerin alacağı önlemlere bağlı olarak belirginleşir. ABD Merkez Bankası (Fed) kriz fonlarını aktive ederse, piyasalarda normalleşme sinyalleri gelebilir.”
• Ali Demir (Portföy Yöneticisi): “Yatırımcılar şu anda riski fiyatlıyor. 48 saat içinde en kritik zaman dilimi. Hisse piyasalarında dip formasyonları bu süreçte şekillenebilir; doğru sektör seçimiyle alım fırsatları oluşabilir.”

8. Olası Senaryo ve Piyasa Beklentileri

1. Kısa Vadeli Şok: İlk 2 gün içinde %4–%6 arasında ek düşüş ihtimali yüksek.
2. Merkez Bankası Müdahaleleri: Fed’in likidite desteği, TCMB’nin rezerv kullanımı gibi adımların etkisi piyasalarda dengeyi belirleyecek.
3. Diplomatik Çözümler: ABD–İran hattında arabuluculuk girişimleri olumlu sonuçlanırsa, risk primi hızla gerileyebilir ve borsalar toparlanmaya meyilli olabilir.
4. Tedarik Zinciri Kesintileri: Petrol arzı aksarsa enerji ve nakliye maliyetleri yükselecek, bu da küresel enflasyonist baskıları artırarak hisse senedi getirilerini olumsuz etkileyebilir.

9. Yatırımcı Ne Yapmalı? Stratejiler ve Öneriler

• Portföy Çeşitlemesi: Hisse dışı varlıklara (%20–25 altın, %10 sabit getirili tahvil) ağırlık verilmeli.
• Korunma (Hedging): Dolar pozisyonu almak ya da döviz forward sözleşmeleri kullanmak TL varlıklarını koruyabilir.
• Sektör Döngüsü: Savunma ve enerji şirketleri, jeopolitik gerilimin birincil kazananları olarak öne çıkarken, turizm ve bankacılık kısa vadede riskli kalmaya devam edecek.
• Likidite Yönetimi: Acil nakit ihtiyacına karşı portföyde kısa vadeli, düşük riskli enstrüman bulundurmak faydalı olacaktır.

Sonuç
İran’ın ABD’yi hedef alan saldırı girişimi, yatırımcıları ani bir “riskten kaçış” moduna soktu. Küresel borsalar geniş çaplı gerileme yaşarken, güvenli varlıklara talep arttı. Türkiye piyasalarında da BIST 100 endeksi düşüş kaydederken, TL cinsi enstrümanlar değer kaybettirdi. Tarihsel örnekler ve uzman görüşleri, getirisi yüksek ve jeopolitik riske duyarlı sektörlerin hareket kabiliyetinin artacağını, geniş tabanlı endekslerin ise inişli çıkışlı seyredeceğini gösteriyor. Önümüzdeki 48–72 saat, küresel finansal istikrar açısından kritik önemde; yatırımcıların soğukkanlı, çeşitlendirilmiş stratejilerle bu dönemi atlatmaları anahtar rol oynayacak.

BISTHaberi, BISTAnalizi, BISTYorumu, BISTRaporu, BISTTrendleri, BISTGrafikleri, BISTTavsiyesi, BIST2025, BISTGuncel, BISTEnIyi,
BIST100Haberi, BIST100Analizi, BIST100Yorumu, BIST100Raporu, BIST100Trendleri, BIST100Grafikleri, BIST100Tavsiyesi, BIST1002025, BIST100Guncel, BIST100EnIyi,
BorsaIstanbulHaberi, BorsaIstanbulAnalizi, BorsaIstanbulYorumu, BorsaIstanbulRaporu, BorsaIstanbulTrendleri, BorsaIstanbulGrafikleri, BorsaIstanbulTavsiyesi, BorsaIstanbul2025, BorsaIstanbulGuncel, BorsaIstanbulEnIyi,
HisseSenediHaberi, HisseSenediAnalizi, HisseSenediYorumu, HisseSenediRaporu, HisseSenediTrendleri, HisseSenediGrafikleri, HisseSenediTavsiyesi, HisseSenedi2025, HisseSenediGuncel, HisseSenediEnIyi,
YatirimHaberi, YatirimAnalizi, YatirimYorumu, YatirimRaporu, YatirimTrendleri, YatirimGrafikleri, YatirimTavsiyesi, Yatirim2025, YatirimGuncel, YatirimEnIyi,
EkonomiHaberi, EkonomiAnalizi, EkonomiYorumu, EkonomiRaporu, EkonomiTrendleri, EkonomiGrafikleri, EkonomiTavsiyesi, Ekonomi2025, EkonomiGuncel, EkonomiEnIyi,
FinansHaberi, FinansAnalizi, FinansYorumu, FinansRaporu, FinansTrendleri, FinansGrafikleri, FinansTavsiyesi, Finans2025, FinansGuncel, FinansEnIyi,
PiyasaHaberi, PiyasaAnalizi, PiyasaYorumu, PiyasaRaporu, PiyasaTrendleri, PiyasaGrafikleri, PiyasaTavsiyesi, Piyasa2025, PiyasaGuncel, PiyasaEnIyi,
PortfoyHaberi, PortfoyAnalizi, PortfoyYorumu, PortfoyRaporu, PortfoyTrendleri, PortfoyGrafikleri, PortfoyTavsiyesi, Portfoy2025, PortfoyGuncel, PortfoyEnIyi,
TeknikAnalizHaberi, TeknikAnalizAnalizi, TeknikAnalizYorumu, TeknikAnalizRaporu, TeknikAnalizTrendleri, TeknikAnalizGrafikleri, TeknikAnalizTavsiyesi, TeknikAnaliz2025, TeknikAnalizGuncel, TeknikAnalizEnIyi,